Dominikana 2013

SPRAWOZDANIE Z WYJAZDU NA DOMINIKANĘ – LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2013

W dniach 26.11-06.12 2013 Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego (PSGS) zorganizowało wyprawę naukową na Dominikanę.

Uczestniczyło w niej 16 osób:

Jacek Wachowiak (prezes PSGS), Agnieszka Maj, Grażyna Hołojuch, Helena Pitera, Państwo Nowakowie, Państwo Wojnarowie, Jarosław Ślizowski, Grzegorz Kortas, Grzegorz Czapowski, Krzysztof Bukowski, Andrzej Sadowski, Zdzisław Dziedziczak, Maria Szydło, Joanna Jaworska.

Dominikana zajmuje ponad połowę powierzchni wyspy Haiti – dawniej Hispaniola, wchodzącej w skład Archipelagu Wielkich Antyli, między Oceanem Atlantyckim a Morzem Karaibskim.

Pod względem geologiczny Dominikana leży w obrębie płyty karaibskiej, której północną granicę stanowi uskok przesuwczy. Środkowo-zachodnią część kraju zajmuje Kordyliera Centralna zbudowana z młodych, górno kredowych i kenozoicznych skał krystalicznych. Bezpośrednio na pn. i pd. od Kordyliery występują kenozoiczne skały osadowe, natomiast wybrzeża zbudowane są z czwartorzędowych wapieni koralowcowych, często silnie skrasowiałych.

  1. Okolice Las Salinas w pd.-zach. części kraju; na powierzchni widoczne jest skrzydło sfałdowanego złoża soli pokładowej (czwartorzęd) – kilkudziesięciometrowej długości jęzor solny, rozcięty bruzdami, powstałymi na skutek ługowania soli przez wody opadowe. Złoże to było w przeszłości eksploatowane – zachowały się ślady instalacji górniczych.
  2. Kopalnia larimaru (odmiany pektolitu) w regionie Barahona. Unikatowe złoże tego minerału i skały w skali światowej. Błękitny larimar występuje tylko na Dominikanie, w jednym miejscu, prawdopodobnie tylko w jednej żyle, która jest eksploatowana w kilku sztolniach w Los Chupaderos. Ma on genezę hydrotermalną; powstał na skutek wniknięcia mioceńskich intruzji zasadowych law bazaltowych i andezytowych w starsze skały węglanowe. Na granicy intruzja – skała węglanowa rozwinął się metamorfizm kontaktowy i część skał uległa przeobrażeniu w karbonatyty. Krążące w spękaniach i szczelinach roztwory hydrotermalne były wzbogacone w sód, wapń i krzemionkę dzięki czemu możliwe było powstanie larimaru (NaCa2Si3O8OH).
  3. Kopalnie bursztynu w okolicach zatoki Samana, m.in. rejon El Valle. Złoża tej żywicy są wieku mioceńskiego; występują tu wyjątkowe odmiany o barwie niebieskiej. Dominikana jest jedynym miejscem na świecie, gdzie spotyka się tak niezwykły pod względem kolorystycznym bursztyn – jest on niebieski zarówno w świetle słonecznym, jak i UV. Przyczyna jego niebieskiego zabarwienia nie jest znana.
  4. Półwysep Samana i okolice zatoki Samana, zapisały się szczególnie w pamięci uczestników wyprawy. W okolicach Las Terrenas, w skarpie drogi wiodącej na sam cypel półwyspu, widoczna jest jaskinia będąca kilkunastometrowej długości poziomym korytarzem, z dużym, jasnym otworem i stropem, zawieszonym kilkanaście metrów ponad głowami, a także imponującą, masywną szatą naciekową – potężnymi draperiami przypominającymi kamienne organy. Stalaktyty i kolumny naciekowe osiągają średnicę 0,5 m lub więcej. Mimo bezpośredniej bliskości ruchliwej drogi jaskinia nie jest zniszczona, a co najciekawsze – nazwana. Zaprzyjaźniony, miejscowy przewodnik zaproponował aby nadać jej nazwę Cueva Polonia.

Pozostałe wyprawy